6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı olarak belirlenen binaların tahliye edilmesi ve yıkılması zorunludur. Bu süreçte, vatandaşların yeni evlerine taşınırken yaşadıkları zorlukları hafifletmek amacıyla devlet, kentsel dönüşüm taşınma yardımı adı altında önemli bir finansal destek sunar. Özellikle riskli binalarda ikamet eden kiracılar için hayati öneme sahip bu destek, kentsel dönüşüm kiracı yardımı veya tahliye yardımı olarak da anılır.
Kentsel Dönüşüm Taşınma Yardımı Tutarı 2025 Yılı İçin
Kentsel dönüşüm kapsamında sağlanan taşınma yardımı tutarı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenir ve her yıl güncellenir. Bu destek, kentsel dönüşüm sürecindeki kiracının konutu veya işyeri için yasal bir hak olarak kabul edilir.
Riskli yapılarda ikamet eden kiracılara verilen taşınma yardımı, ev sahiplerine sağlanan aylık kira desteğinin iki katıdır. Kiracının konutta yaşaması veya işletme açması, yardım tutarını etkilemez.
2025 yılı için belirlenen kentsel dönüşüm taşınma yardımı tutarları şöyledir:
- İstanbul ilinde: 16.000 TL
- Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa şehirlerinde: 13.000 TL
- Diğer Büyükşehirlerde: 11.000 TL
- Diğer şehirlerde: 9.000 TL
Konutunu veya işyerini boşaltmak zorunda kalan sınırlı ayni hak sahiplerine verilecek taşıma yardımı miktarı, yukarıda belirtilen miktarların iki buçuk katı kadardır.
Kentsel dönüşüm çerçevesinde kiracılara sağlanacak taşınma yardımı miktarı bir defada ödenir. (Aylık ödemeler, sadece ev sahiplerine kira destekleri sağlamaya yöneliktir.)
Kentsel Dönüşüm Taşınma Yardımı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Kentsel dönüşüm sürecinde taşınma yardımı alabilmek için belirli şartları yerine getirmek ve gerekli başvuruları tamamlamak gerekmektedir.
- Kiracının oturduğu binanın riskli yapı olarak kesinleşmiş tespiti, taşınma yardımı alabilmek için kritik bir şarttır. Akabinde tahliye süreci en hızlı şekilde tamamlanmalıdır.
- Gerekli belgelerle birlikte başvuru süreci eksiksiz tamamlanmalıdır.
- Başvurular, e-Devlet platformu aracılığıyla, Müdürlüklere veya Belediyelere iletilerek gerçekleştirilebilir.
- Kiracıların bu yardımdan yararlanabilmeleri için riskli bir bina içinde yaşamalarına devam etmeleri gerekmektedir. Sınırlı ayni hak sahipleri kazanmış vatandaşlar açısından da benzer kriterler göz önünde bulundurulur.
- Kentsel dönüşüm kapsamında taşınma desteği talep etmek için başvuru süresi bir yıldır. Hak sahibi, tahliye tarihi ya da risk altındaki binanın yıkım tarihi üzerinden bir yıl içinde talebini bildirmelidir. Bu sürenin geçirilmesi, maddi kayıplara neden olabilir.
Taşınma Yardımı İçin Gerekli Belgeler
Kiracının durumuna bağlı olarak, taşınma yardımı başvurusu için istenen belgeler değişiklik göstermektedir.
Konut Kiracıları İçin Gerekli Evraklar:
- Taşınma desteği başvuru dilekçesi.
- Kiracının riskli bir binada yaşadığını ve kentsel dönüşüm sebebiyle boşaltmak zorunda kaldığını kanıtlayan belge. (Bu belge, kiracının hem eski hem de yeni adres bilgilerini içeren bir rapor niteliğinde olabilir.)
- T.C. Ziraat Bankası hesap cüzdanının bir örneği.
Sınırlı ayni hak sahipleri, bu belgelere ek olarak tapu kayıtlarını da ibraz etmekle yükümlüdür. Süreçte hak kaybı yaşamamanız için bir Kentsel Dönüşüm Avukatından hukuki yardım almanız tavsiye edilmektedir.
İşyeri Kiracıları İçin Gerekli Evraklar:
- Taşınma destek talebi için dilekçe.
- Başvuran tüzel kişilik ise, başvuru dilekçesini imzalayan kişinin yetkililiğini gösteren imza sirküleri veya sicil tasdiknamesi ibraz etmelidir.
- Oda kaydı veya vergi dairesinden temin edilecek belge. (Bu belgeler, işyeri kiracısının geçmişteki ve mevcut adreslerini doğrulamak amacıyla talep edilmektedir.) Eğer gerçek kişi mükellef, ilgili meslek odalarına kayıt yaptırmamış ya da adres değişikliklerini bildirmemişse, onaylı bir yazı veya onaylı Yoklama Fişleri üzerindeki tarihler esas alınacaktır.
- Eğer işyeri kapatıldıysa, bu durumu kanıtlayan belgeleri vergi dairesi ya da meslek odasından almak gereklidir.
- T.C. Ziraat Bankası Anonim Şirketi için vadesiz TL IBAN bilgilerini doğrulayan belge.
Sınırlı ayni hak sahiplerinin başvurularında, gereken belgelerin yanı sıra tapu kayıtlarını da ibraz etmeleri zorunludur.
Kentsel Dönüşüm Sürecinde Ev Sahibi Taşınma Desteğinden Yararlanabilir Mi?
Devlet, kentsel dönüşüm sürecinde mülk sahiplerine sağladığı yardımlar arasına kira desteğini de dahil etmektedir. Maliklere, yapılan başvuru doğrultusunda bu yardım, 18 ay süresince her ay verilir.
Eğer ev sahibi ve kiracı aynı konutta ikamet ediyorlarsa, ev sahibi kira yardımı alırken kiracı tahliye desteği alabilir. Ancak bu kişilerin birbirleriyle akraba olmamaları zorunludur. Aile bireyleri (üçüncü derece kan veya kayın akrabalığı dahil) ve eğer birlikte yaşamıyorlarsa (malik başka bir evde ikamet ederken kiracı riskli bir yapıda yaşıyorsa), malik kira desteği ve kiracı taşınma desteği alma hakkına sahiptir. Evli çiftlerden biri ev sahibi, diğeri kiracıysa kira yardımı alınamaz.. Çünkü bu durumda resmi bir kiralama ilişkisi gerçekleşmez. Kurum, başvuruyu reddederken kişilerin aynı evde yaşayıp yaşamadıklarına dikkat etmez.
"Yarısı Bizden" kampanyası çerçevesinde ise durum değişkenlik göstermektedir. Sadece İstanbul şehrinde geçerli olan bu kampanyada, Sadece İstanbul ilinde geçerli olan bu kampanya kapsamında, kentsel dönüşüm taşınma desteği ev sahibi tarafından da talep edilebilir. Riskli yapı sahiplerine özel bir destek olarak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen çerçevede, 125.000 Türk Lirası tutarındaki taşınma yardımı doğrudan ve bir defaya mahsus olmak üzere hesaplarına yatırılır. Eğer bina ile ilgili "Yarısı Bizden" kampanyası uygulanıyorsa ve yapıda bir kiracı varsa, 125.000 TL tutarındaki tahliye yardımı kiracıya verilecektir. Kampanyanın kapsamı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından tespit edilmektedir.
