Kentsel dönüşüm, özellikle deprem riski taşıyan bölgelerde, güvensiz yapıların yıkılarak yerlerine modern ve dayanıklı binaların yapılmasını sağlayan bir süreçtir. Bu süreçte evi yıkılan hak sahipleri ve kiracılar için devletin sağladığı en önemli desteklerden biri ise kira yardımıdır. Sürecin başından sonuna kadar, kira desteği hem ekonomik hem de psikolojik anlamda önemli bir rahatlama sağlar.
Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı Nedir?
Kentsel dönüşüm kira yardımı, riskli yapı tespiti yapılmış ve yıkım sürecine girmiş olan binalarda yaşayan hak sahipleri ile kiracıların mağduriyet yaşamamaları için devlet tarafından verilen geri ödemesiz bir destektir. Bu yardımın dayanağı, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında ki Kanundur.
Yardımın amacı; kentsel dönüşüm sebebiyle evinden taşınmak zorunda kalan bireylerin, yeni bir konut bulana kadar kira yükünü hafifletmektir. Üstelik yalnızca malikler değil, kiracılar ve sınırlı ayni hak sahipleri de bu destekten faydalanabilir.
2025 yılı itibarıyla kira yardımı tutarları şehir bazında farklılık göstermektedir. Örneğin:
- İstanbul'da: 8.000 TL'ye kadar (İBB desteğiyle 10.000 TL'ye kadar)
- Ankara, İzmir, Antalya, Bursa gibi büyükşehirlerde: 6.500 TL
- Diğer büyükşehirlerde: 5.500 TL
- Kalan illerde: 4.500 TL
Yardım süresi ise bölgenin risk durumuna göre değişmekle birlikte, malikler için genellikle 18 ay, kiracılar için 12 ay, yüksek riskli bölgelerde ise 36 aya kadar uzayabilmektedir.
Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Kira yardımına başvurmak isteyen kişiler için birkaç farklı yöntem bulunmaktadır. Başvurular hem fiziksel olarak ilgili müdürlüklere gidilerek, hem de e-Devlet üzerinden dijital ortamda yapılabilir.
Başvuru yapılabilecek yerler şu şekildedir:
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl/İlçe Müdürlükleri
- Belediyelere bağlı Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Müdürlükleri
- e-Devlet (www.turkiye.gov.tr) üzerinden online başvuru
E-Devlet üzerinden başvuru adımları şu şekildedir:
- T.C. kimlik numaranız ve e-Devlet şifreniz ile giriş yapın.
- Ana sayfada "Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı" araması yapın.
- Çıkan hizmete tıklayıp "Uygulamaya Git" butonuna basın.
- Açılan sayfada gerekli izinleri verin ve başvuru formunu doldurun.
- Gerekli belgeleri yükleyerek işlemi tamamlayın.
Gerekli Belgeler şu şekildedir:
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Tapu belgesi
- Riskli yapı tespiti formu (lisanslı kuruluş tarafından hazırlanmış)
- İkametgâh belgesi
- Bina emlak vergisi beyannamesi
- Yıkım ruhsatı
- Güncel tapu kaydı
Başvurunun ardından belgeler incelenir ve uygun bulunması durumunda ödemeler belirlenen süre içinde aylık olarak yapılır. Evin yeniden yapımı tamamlandığında ya da yardım süresi sona erdiğinde kira desteği de kesilir.
Kentsel Dönüşüm Kira Yardımına Kimler Başvurabilir?
Kentsel dönüşüm kira yardımına yalnızca ev sahipleri değil, kiracılar ve sınırlı ayni hak sahipleri de başvurabilir. Daha önceleri başvuru şartları arasında “ikamet etme” zorunluluğu bulunurken, yapılan yeni düzenlemelerle bu zorunluluk kaldırılmıştır. Yani artık tapusu olan ama binada yaşamayan bir malik de, yardıma başvurabilir.
Yardım alabilecek kişi grupları şu şekildedir:
- Evin tapusu kendisine ait olan kişiler
- Riskli yapı içinde resmi sözleşmeyle oturan kiracılar
- İntifa hakkı gibi sınırlı haklara sahip olanlar
Şartlar ise şu şekildedir:
- Riskli yapı tespit raporunun alınmış olması gerekir.
- Binanın yıkımı gerçekleştirilmiş olmalıdır.
- Başvuru, tahliyeden sonra en geç 1 yıl içinde yapılmalıdır.
- Başvuru belgeleri eksiksiz ve doğru şekilde sunulmalıdır.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) 2025 yılı itibarıyla güncellediği uygulamaya göre, riskli yapılarda ikamet eden malikler için kira yardımı asgari ücretin 1/3'üne emekli malikler için 2/5'ine, kiracılar için ise 1/3'üne çıkarılmıştır. Bu yardımlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan alınan destekle birlikte eş zamanlı alınabilmektedir.
