Türkiye’de ki dinamik nüfus yapısının korunması için, Anayasada yer alan sosyal devlet ilkesi gözetilerek, çoklu doğum yapan ve maddi durumu iyi olmayan hanelerde bulunan 0-24 ay arası çocukların, temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için yapılan maddi desteğe, çoklu doğum yardımı adı verilmektedir. Bu yardımdan faydalanmak için Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları tarafından muhtaç olduğu tespit edilen hanelerin, 3294 sayılı kanun kapsamında Türk vatandaşı olmaları ve çoklu doğum ile dünyaya gelen çocuklarının bulunması gerekmektedir. İkiz, üçüz veya daha fazla bebeği olan ailelere sağlanan bu maddi destek sayesinde, ekonomik yardıma ihtiyacı olan ailelerin giderlerinin karşılanmasına kolaylık sağlanmış olur.
Çoklu Doğum Yardımı İçin Nereye Başvurulur?
Çoklu doğum yardımına başvuru yapmak isteyen vatandaşlar ikametgahlarının bulunduğu il/ilçe de ki Sosyal Yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına bizzat giderek ilgili başvuruyu gerçekleştirebilir. Diğer bir seçenek ise E-devlet kapısı üzerinden sosyal yardım başvurusunu gerçekleştirmektir. Bunun için e-devletin resmi web sitesine girerek başvuru hizmeti sekmesi kullanılmalıdır. Bu sekme üzerinden gerekli bilgiler eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurularak ilgili başvuru gerçekleştirilebilir. Başvurunun değerlendirilmesi Mütevelli heyeti tarafından yapılmaktadır. 3294 sayılı kanun kapsamında Mütevelli heyeti değerlendirmeyi yapmadan, başvurunun yapıldığı Sosyal Yardımlaşma ve dayanışma vakfı tarafından gerekli incelemeler yapılmaktadır.
Çoklu Doğum Yardımından Kimler Faydalanabilir?
Çoklu doğum ile dünyaya gelen çocukların bulunduğu hanelerde, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik kanunu kapsamında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma vakıfları bu yardım programını uygulamaktadır.
(1) Destek programından yararlanabilmek için;
- Yardım Programından faydalanacak olan çocukların Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması gerekmektedir.
- Aile içerisinde fert başına düşen aylık toplam gelirin asgari ücretin kesin tutarının 1/3’ünün altında olması halinin MH kararı ile belirlenmiş olmalıdır.
- Başvuranın hanesinde canlı doğum ile neticelenen ve 0-24 ay yaş aralığında yaşayan ikiz, üçüz, dördüz ve daha fazlasının bulunabilmesi zorunlu olmaktadır.
- Sağlık Bakanlığı tarafınca yaşa bağlı olarak belirlenmiş olan takip ve izlem zamanlarında kayıtlı oldukları sağlık kuruluşunda sağlık kontrollerinin yaptırılmış olması şarttır.
- SB’nin yaşa bağlı olarak belirlemiş olduğu takip ve izlem zamanlarında yapılan sağlık kontrollerine dair verilerin USS üstünden BSYBS’ye aktarılmış olması gerekmektedir.
(2) Bu destek uygulaması kapsamında;
- Başvuru sebebiyle araştırma yapılacak haneler içerisinde, sosyal güvenceli fert veya kişilerin bulunabilmesi şarttır.
- Başvuru dolayısıyla araştırma yapılacak hane içerisinde, dairede bakım desteği, SED, 2022 sayılı yasa ile düzenlenen merkezi yardımlardan (MAAY, ÖYAÇ ŞESY, EVEK, vb.) faydalanılması, bu destek programından da fayda sağlanılmasını engellememektedir.
- Fakat, MH tarafınca gerçekleştirilecek hane muhtaçlık incelemelerinde hanenin faydalandığı periyodik destekler değerlendirmeye tabi tutulmaktadır.
- 2828 sayılı yasa çerçevesinde olup kurum himayesinde yer alan çocuklar ile hükümlü ve tutuklular bu destek programından faydalanamamaktadır.
Çoklu Doğum Yardımının Sağladığı Faydalar Nelerdir?
Ailelerin ekonomik ve sosyal yüklerini hafifletmek amacıyla gerçekteştirilen bu yardım oldukça önem taşımaktadır. Çoklu doğum olduğunda ailelerin masrafları artmaktadır. Bu yardımın amacı, bez, mama, kıyafet gibi temel ihtiyaçların karşılanması ve ailenin maddi açıdan daha da zorlanmamasıdır. Çoklu doğum psikolojik olarak da anne, baba için zorlu iş sürecin başlangıcıdır. Duygusal anlamda zorlayıcı olan bu süreçte maddi olarak zorlanmak stresin artmasına sebebiyet verebilmektedir. Bu olumsuzluklarla daha kolay mücadele etmek için ise çoklu doğum yardımından faydalanılması aileye nitekim destek olacaktır. Çoklu doğum hanelere extra olarak masrafların da katlanması demektir. Bir çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanması bile ekonomik açıdan oldukça zorken, çoklu doğum yapan annelerin maddi anlamda kaygılanmaları oldukça normaldir.
Çoklu doğum yardımı şu faydaları sağlamaktadır:
- Nüfusu çoğalan hanelerde artan masrafların karşılanması zorlaştığı için çoklu doğum yardımı ekonomik yönden oldukça rahatlatıcı olmaktadır.
- Bebek bezi, mama ve giysi gibi ihtiyaçlar tek çocuk için karşılanırken bile aileleri zorlamaktadır. Çocuk sayısının artması durumunda maddi olarak zorluk derecesi de daha da artmaktadır. Bu temel ihtiyaçların giderilmesi için çoklu doğum yardımı ciddi manada hanelere katkı sağlamaktadır.
- Yeni doğan bebeklerin temel ihtiyaçlarının haricinde rutin sağlık kontrolleri ve ilaç masrafları gibi ek giderleri olabilmektedir. Çoklu doğumlarda bu giderler aile bütçesini sarsmaktadır. Çoklu doğum yardımı yapılan haneler daha az mali yükle karşı karşıya kalırlar. Bu da ebeveynlerde psikolojik anlamda rahatlama sağlamaktadır.
